![](/media/lib/523/n-grb221009a-039d64dd9bdf81b4aad63f05be6d199f.jpg)
Bliski Ziemi potężny rozbłysk gamma pomoże w badaniu czarnych dziur i ciemnej materii
17 października 2022, 11:06Tydzień temu teleskopy wykryły rozbłysk gamma GRB 221009A. Kilka dni później astronomowie korzystający z teleskopu Gemini South stwierdzili, że to najpotężniejsze wydarzenie tego typu. Ten rozbłysk jest tak jasny, a jego źródło znajduje się tak blisko, że to jedna na 100 lat okazja, by odpowiedzieć na pewne podstawowe pytania związane z tego typu eksplozjami – od powstawania czarnych dziur po przetestowanie modeli dotyczących ciemnej materii, mówi Brendan O'Connor z University of Maryland.
![](/media/lib/523/n-studenci-07e945e230ece19843da3f59cec9287a.jpg)
Polskie uczelnie w THE World University Rankings 2023
17 października 2022, 05:51W najnowszym światowym rankingu THE World University Rankings 2023 znalazły się 32 polskie uczelnie – najwyżej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu. Z kolei jak powiedział PAP prof. Grzegorz Królczyk z Politechniki Opolskiej, dziewiąte miejsce w gronie polskich uczelni jest szczególnym wyróżnieniem dla politechniki.
![](/media/lib/516/n-dart-a95ca8ab31d1f67f14578810be635527.jpg)
Sukces DART! Ludzkość po raz pierwszy zmieniła trajektorię lotu asteroidy
11 października 2022, 18:49Po dwóch tygodniach od uderzenia pojazdu DART w asteroidę Dimorphos NASA potwierdziła, że uderzenie zmieniało orbitę Dimorphosa wokół większej asteroidy, Didymos. Tym samym ludzkość po raz pierwszy celowo zmieniła trasę naturalnego obiektu w przestrzeni kosmicznej. DART (Double Asteroid Redirection Test) to jednocześnie pierwszy, i od razu udany, test technologii zmiany trasy asteroidy.
![](/media/lib/522/n-powstanieksiezyca-3fa54a4a6aada48b0f9b76dedc35869e.jpg)
Księżyc powstał w ciągu... kilku godzin
11 października 2022, 09:37Większość współczesnych teorii dotyczących powstania Księżyca mówi, że miliardy lat temu w Ziemię uderzył obiekt wielkości Marsa, zwany Theią. W wyniku kolizji pojawiła się olbrzymia liczba szczątków, które krążąc wokół Ziemi przez miesiące i lata, uformowały Księżyc. Jednak autorzy autorzy najnowszych badań, w ramach których przeprowadzono symulację w wysokiej rozdzielczości, uważają, że Księżyc powstał... w ciągu kilku godzin.
![](/media/lib/469/n-genom2-762e59e92bf835572f156a1d845f59ab.jpg)
Neandertalskie geny wpływają na to, czy palimy papierosy i pijemy alkohol
7 października 2022, 11:01Od dawna wiemy, że zaburzenia pracy centralnego układu nerwowego, objawiające się chorobami neurologicznymi i psychicznymi, są często dziedziczne. W wielu przypadkach udało się zidentyfikować genetyczne czynniki ryzyka tych schorzeń. Jednak wielką niewiadomą powstaje ich ewolucja. Można bowiem zadać sobie pytanie, dlaczego genetyczne czynniki ryzyka takich chorób nie zostały wyeliminowane w toku ewolucji
![](/media/lib/522/n-athena-847ca7405622577272be103224800dd7.jpg)
Oficjalnie uruchomiono najpotężniejszy w Polsce superkomputer
6 października 2022, 15:09W Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH oficjalnie uruchomiono najpotężniejszy superkomputer w Polsce. Uroczyste uruchomienie Atheny, bo tak nazwano maszynę, towarzyszyło inauguracji roku akademickiego. Maszyna dołączyła do innych superkomputerów z Cyfronetu – Zeusa, Prometeusza i Aresa.
![](/media/lib/522/n-kapelusz-c8c7d6378009d95670ab47f005f7a634.jpg)
W Stoczni Gdańskiej archeolodzy znaleźli... kapelusze sprzed 100 lat
6 października 2022, 05:45Podczas badań archeologicznych na terenie Stoczni Gdańskiej odkryto 24 filcowe kapelusze. Pochodzą one z XIX lub z 1. połowy XX w., większość zachowała się w dobrym stanie. Niestety, nie wiadomo, kto był ich wykonawcą. Obecnie są konserwowane przez specjalistów z Narodowego Muzeum Morskiego (NMM) w Gdańsku. Prace mają potrwać do końca roku.
![](/media/lib/521/n-lsst-0bd52b48703ff0406f445ef29c52c678.jpg)
Największy aparat fotograficzny na świecie już niemal gotowy
5 października 2022, 05:19Budowany od 7 lat największy aparat fotograficzny na świecie jest już niemal gotowy. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, w maju 2023 roku aparat zostanie zabrany z clean roomu w SLAC National Accelerator Laboratory w Kalifornii i poleci do Chile, gdzie specjaliści zamontują go w budowanym właśnie Vera C. Rubin Observatory. Wszystkie elementy aparatu zostały już w pełni złożone, mówi inżynier Hannah Pollek.
![](/media/lib/521/n-hubble-c2b6eaf8a9a53298e2b8585a7da520b0.jpg)
SpaceX i NASA rozważą, czy Teleskop Hubble'a można przesunąć na wyższą orbitę
30 września 2022, 10:06NASA i SpaceX podpisały umowę, na podstawie którego zobowiązały się do opracowania studium wykonalności wprowadzenia Teleskopu Hubble'a na wyższą orbitę. Umieszczenie tam zasłużonego instrumentu wydłużyłoby jego czas pracy o wiele lat. Studium ma rozważyć wykorzystanie pojazdu SpaceX Dragon do zmiany orbity Hubble'a
![](/media/lib/520/n-herkules-7c42f0bbd186691c1250018401047771.jpg)
W Filippi znaleziono posąg Herkulesa, który zdobił młodszą o 600 lat bizantyjską fontannę
22 września 2022, 17:58W ostatnim sezonie wykopalisk w Filippi w Grecji (Macedonia Wschodnia) odkryto dużą figurę Herkulesa. Prawdopodobnie zdobiła ona fontannę. W tym roku wykopaliskami kierowała prof. Natalia Poulou z Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach. Prace koncentrowały się na wschodniej stronie jednej z głównych ulic w miejscu, gdzie łączy się ona z inną arterią biegnącą dalej na północ.